លទ្ធផលដកស្រង […]
តាមរយៈការស្ទង់មតិទៅលើបញ្ញវន្តខ្មែរចំនួន២១២រូប ទាក់ទងទៅនឹងឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចចំនួន៤៖ សហរដ្ឋអាមេរិក ចិន សហភាពអឺរ៉ុប និងជប៉ុន ដោយផ្តោតលើចំណុចដែលថា “តើប្រទេសមួយណាអាចនឹងមានទំនោរបង្កនូវហានិភ័យខ្លាំងជាងគេដល់សន្តិភាពពិភពលោក?” ជាលទ្ធផល បញ្ញវន្តខ្មែរយល់ឃើញថា ប្រទេសចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិកហាក់មានទំនោរអាចនឹងបង្កហានិភ័យខ្លាំងជាងគេដល់សន្តិភាពពិភពលោក។ បើទោះបីជាស្ថិតក្នុងកម្រិតខុសគ្នាបន្តិចបន្តួចពីសហរដ្ឋអាមេរិកក្តី ប្រទេសចិន (Mean=6.28) ត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានទំនោរបង្កនូវហានិភ័យខ្លាំងជាងគេបំផុត។ អាចដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃអំណាចទន់ (Soft Power) ប្រទេសជប៉ុន (Mean=3.06) ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាតួអង្គដែលអាចបង្កនូវហានិភ័យទាបជាងគេបំផុតដល់សន្តិភាពពិភពលោក បើទោះបីជាប្រទេសនេះធ្លាប់ជាតួអង្គដ៏សំខាន់មួយក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ក្តី។
បន្ថែមពីលើលទ្ធផលស្រាវជ្រាវខាងលើ ទិន្នន័យក៏បានបង្ហាញផងដែរថា អ្នក (បញ្ញវន្តខ្មែរ) ដែលប្រកបមុខរបរផ្ទាល់ខ្លួន ហាក់បង្ហាញនូវទស្សនៈវិជ្ជមានចំពោះប្រទេសចិននេះ ជាងអ្នកដែលប្រកបការងារជាបុគ្គលិកឯកជន បុគ្គលិកអង្គការនានា ឬអ្នកដែលជាមន្ត្រីរាជការ។ ការបង្ហាញចេញនូវទស្សនៈបែបអវិជ្ជមានទៅលើប្រទេសចិនក្នុងចំណោមបញ្ញវន្តកម្ពុជានេះ អាចដោយសារកត្តាប្រព័ន្ធការដឹកនាំក្នុងប្រទេសចិនផ្ទាល់ដែលតែងតែត្រូវបានគេរិះគន់ច្រើន ជាពិសេសចេញពីសំណាក់ប្រព័ន្ធសារព័ត៌មានរបស់ប្រទេសលោកខាងលិច។ កត្តាប្រវត្តិសាស្រ្តដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការចូលរួមចំណែករបស់ប្រទេសចិនក្នុងកិច្ចការនយោបាយប្រទេសកម្ពុជា កាលពីសម័យខ្មែរក្រហមកាន់កាប់ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ប្រហែលជាអាចជះឥទ្ធិពលផងដែរដល់ការយល់ឃើញរបស់បញ្ញវន្តខ្មែរទៅលើប្រទេសចិន។
កត្តាមួយទៀត អាចដោយសារតែអំណាចទន់ (Soft Power) របស់សហរដ្ឋអាមេរិកផ្ទាល់ ដោយតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានា តែងតែបង្ហាញនូវរូបភាពវិជ្ជមានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងកិច្ចការសកលលោក ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ក៏ដូចជាបញ្ញវន្តខ្មែរមួយចំនួន មើលឃើញប្រទេសចិនក្នុងរូបភាពអវិជ្ជមានជាងសហរដ្ឋអាមេរិក បើទោះបីជាសហរដ្ឋអាមេរិកផ្ទាល់ក៏ធ្លាប់បង្កើតនូវប្រវត្តិសាស្រ្តក៏ល្វីងជូរចត់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍មុនឆ្នាំ១៩៧៥។
លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវនេះក៏បានបង្ហាញពីការយល់ឃើញវិជ្ជមានច្រើនទៅលើសហភាពអឺរ៉ុប និងប្រទេសជប៉ុន បើទោះបីជាខ្លាសេដ្ឋកិច្ចទាំងពីរនេះគឺជាដៃគូដ៏ស្អិតរមួតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្តី ជាពិសេសការយល់ឃើញទៅលើប្រទេសជប៉ុន។ ជាក់ស្តែង កត្តាអំណាចទន់ និងការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា ក្រោមរូបភាពការវិនិយោគ និងការផ្តល់ជំនួយទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ដល់កម្ពុជារបស់មហាអំណាចទាំងពីរនេះ ប្រហែលជាបានជះឥទ្ធិពលដល់ការយល់ឃើញរបស់បញ្ញវន្តខ្មែរ។
លទ្ធផលស្រាវជ្រាវពេញលេញអំពីទស្សនៈបញ្ញវន្តខ្មែរ ទៅលើមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទាំងបួន មាននៅក្នុងអត្ថបទស្រាវជ្រាវដែលមានចំណងជើង “The Influence of Major Power Countries in Global and Regional Contexts: A Comparative Views of Cambodian Educated Group” របស់លោកបណ្ឌិត តូច សុធារី និងលោក លី តុង ដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយក្នុង កាលិកបត្រស្រាវជ្រាវមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម។